Ý dĩ là một loại thảo dược quý, một loài cây thân thảo sống lâu năm, được sử dụng khá phổ biến trong Đông Y. Chắc hẳn các bạn đã từng nghe qua tên gọi này. Hôm nay Phòng Khám Chân Nguyên sẽ chia sẻ với bạn đọc chi tiết hơn về công dụng, thành phần và cách sử dụng của sản phẩm
Sơ lược về ý dĩ
Ý dĩ (hạt bo bo, dĩ nhân, dĩ thực, dĩ mễ), có tên khoa học là Coix lachryma jobi L, thuộc họ nhà lúa. Thân cây cao 1,5-2m, mọc thẳng đứng, phân nhánh ở những ngọn có hoa, ở gốc có nhiều rễ phụ. Ý dĩ là giống cây nhiệt đới, ưa ẩm ướt, được trồng hoặc mọc hoang ở bờ nước, bãi ruộng ven sông. Một số tỉnh ở Việt Nam trồng nhiều như Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa và Lai Châu.
Ý dĩ được tiến hành thu hoạch khi quả chín già. Người ta cắt cả cây về đập lấy quả, sấy khô, rồi xay lấy nhân trắng và tiếp tục sấy khô. Phần rễ thì cắt ra, rửa sạch và phơi khô.
Thành phần có trong ý dĩ
Trong ý dĩ chứa rất nhiều dưỡng chất như sau:
- 65% hydratcacbon, 13,7% protit, các axit amin và 5,4% chất béo, nhiều tinh bột.
- Chất coixin đặc biệt.
- Trong rễ cây cũng có khoảng 52% tinh bột, 17,6% chất protein và 7,2% chất béo.
Tác dụng của ý dĩ
Một số tác dụng điển hình của ý dĩ như:
Tác dụng của ý dĩ trong y học dân gian
Ý dĩ có vị ngọt, tính hơi hàn, có tác dụng kiện tì bổ phế, thanh nhiệt. Đây được xem là một nguồn lương thực có giá trị và, đồng thời là một vị thuốc quý.
Ý dĩ giúp bồi bổ cơ thể, nhất là ở trẻ em và phụ nữ. Dược liệu này được dùng để chữa khí hư quá nhiều, kinh nguyệt không thông ở phụ nữ, giúp tăng tiết sữa, làm tốt sữa cho phụ nữ sau sinh.
Ngoài ra, dược liệu này còn được dùng để chữa rối loạn tiêu hóa, phù thủng, bí tiểu, tả lỵ, đau bụng, phong thấp lâu ngày không khỏi, sốt cao, viêm khớp, béo phì và các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp. Ý dĩ cũng được sử dụng để điều trị căn bệnh toxoplasmosis gây ra bởi ký sinh trùng.
Tác dụng trong y học hiện đại
Trong ý dĩ có rất nhiều dưỡng chất quý như:
- 65% chất hydratcacbon, 13,7% chất protit, các axit amin và 5,4% chất béo và nhiều tinh bột.
- Chất coixin trong hạt ý dĩ là một chất protit rất đặc biệt.
- Trong rễ ý dĩ cũng có chừng 52% tinh bột, 17,6% chất protein và 7,2% chất béo.
Các thành phần này trong cây ý dĩ mang lại nhiều ý nghĩa trong y học:
- Tác dụng đối với hệ hô hấp: Dầu trích từ hạt ý dĩ với liều tương ứng có tác dụng lên hệ hô hấp. Liều thuốc thấp gây kích thích hô hấp, liều thuốc cao ức chế hô hấp. Thuốc cũng có tác dụng làm giãn phế quản.
- Tác dụng trên tế bào khối u: Một số báo cáo cho rằng hạt ý dĩ có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
- Tác dụng trên cơ vân: Từ những năm 1920, thực nghiệm cho thấy dầu trích từ ý dĩ chích cho ếch thấy có tác dụng làm cho cơ vân giảm và ngưng co bóp. Tác dụng này liên hệ với cơ trơn nhưng không ảnh hưởng đến thần kinh. Chất coixol trong hạt ý dĩ có tác dụng thư giãn đối với cơ trơn.
- Tác dụng trên tế bào ung thư: Ý dĩ có chứa các thành phần có thể cản trở sự phát triển tế bào ung thư. Các hóa chất khác cũng có tác dụng oxy hóa và cũng có thể làm giảm sự phát triển của vi khuẩn và ký sinh trùng. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu về ý dĩ đều ở động vật và trong ống nghiệm. Không có đủ thông tin để biết liệu ý dĩ có tác dụng giống nhau ở người hay không.
- Giảm chất béo và cholesterol : Một số nghiên cứu đã được thực hiện ở người cho thấy chất xơ chứa trong ý dĩ có thể làm giảm chất béo và cholesterol mà cơ thể hấp thụ.
Các công dụng tuyệt vời của hạt ý dĩ
Đây là một số tác dụng của ý dĩ đã được giới chuyên môn, các nhà khoa học nghiên cứu và công nhận:
- Điều trị tàn nhang, sẹo và làm trắng da.
- Giảm cân hiệu quả.
- Điều trị bệnh về phổi, nôn ra máu.
- Hỗ trợ điều trị phong thấp, tê cứng chân tay.
- Điều trị vàng da.
- Làm chậm, hạn chế sự phát triển tế bào ung thư.
- Được dùng để điều trị sốt cao, mụn cơm, viêm khớp, béo phì và các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp. Thảo dược này cũng được sử dụng để điều trị bệnh toxoplasmosis gây ra bởi ký sinh trùng.
- Ngoài ra, ý dĩ còn được dùng để chữa kinh nguyệt không đều, không thông và khí hư quá nhiều ở phụ nữ. Làm tăng tiết sữa, lợi sữa cho phụ nữ sau khi sinh.
Hướng dẫn sử dụng hạt ý dĩ
Có rất nhiều cách sử dụng hạt ý dĩ hiệu quả, đem lại tác dụng tốt đối với sức khỏe và sắc đẹp. Và có 4 phương pháp phổ biến là:
Nấu cháo với ý dĩ
- Chuẩn bị khoảng 1 lạng hạt ý dĩ, 1 bát gạo nhỏ, thịt lợn băm (hoặc thịt gà xé nhỏ).
- Rửa sạch ý dĩ, vo gạo để vào nấu đến khi nhừ thì cho thịt băm vào.
- Đun thêm 15 phút thì tắt bếp, nêm nếm gia vị vừa ăn. Có thể cho thêm rau thơm, hành, tiêu…
- Ăn cháo có tác dụng bồi bổ sức khỏe cho người mới ốm dậy, người bị suy nhược cơ thể. Các mẹ cũng có thể cho bé ăn món cháo này để giúp bé dễ tiêu, trị chướng bụng, ợ chua…
Dùng để pha trà
Để pha trà ngon, bạn lấy một nắm 10-20g ý dĩ khô, nghiền thành bột, cho vào nước ấm, khuấy đều rồi thưởng thức. Hoặc để nguyên hạt, nấu với nước sôi trong 20-30 phút rồi lấy uống. Uống trà đều đặn giúp an thần, ngủ ngon, chống đổ mồ hôi trộm… Người bị mất ngủ, lo âu, hồi hộp, đổ mồ hôi về đêm nên pha trà uống thường xuyên.
Đắp mặt nạ làm trắng da
- Lấy 1 thìa bột ý dĩ đã được tán mịn trộn với 2 thìa nhỏ mật ong.
- Thoa hỗn hợp lên da trong 20 – 30 phút rồi rửa mặt thật sạch.
- Nên sử dụng từ 2 – 3 lần mỗi tuần, bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng ý dĩ
Để sử dụng ý dĩ trị bệnh một cách hiệu quả, chúng ta cần lưu ý những điều sau:
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn sử dụng.
- Tuyệt đối không lạm dụng và sử dụng quá liều lượng cho phép.
- Không nên sử dụng khi có dấu hiệu dị ứng.
- Người bị bệnh tiểu đường đặc biệt không nên sử dụng. Vì lượng đường trong máu có thể giảm mạnh khi sử dụng chung với các thuốc trị tiểu đường.
Nên mua hạt ý dĩ ở đâu
Hiện nay trên thị trường ý dĩ được bán khá phổ biến. Để mua được loại hạt chất lượng, bạn nên mua tại những nơi có uy tín như các nhà thuốc bán thảo dược, Đông y, tiệm y học cổ truyền… Sản phẩm sẽ được đảm bảo có nguồn gốc 100% từ cây ý dĩ tự nhiên. Không dùng phẩm màu, không pha tạp hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.
Giá hạt ý dĩ bao nhiêu
Trên thị trường thuốc Đông Y Việt Nam hiện nay, ý dĩ được bán với giá dao động từ 160.000 VNĐ/kg – 180.000 VNĐ/kg.
Thảo dược này có giá thành không quá đắt. Tuy nhiên, để tránh trường hợp mua hàng kém chất lượng hoặc đội giá thì lời khuyên dành cho bạn là nên lựa chọn những nhà thuốc uy tín. Tại đây, bạn vừa mua được hàng chất lượng tốt, vừa tiết kiệm nhiều chi phí khác.
Trên đây là những thông tin vô cùng bổ ích về cây ý dĩ. Mong rằng bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức để sử dụng các loại thảo dược một cách chuẩn xác. Từ đó đem lại sức khỏe cho bản thân và gia đình nhé.
Bài viết liên quan:
Thành phần và công dụng của hạt sen
