La hán quả vốn được biết đến là một vị thuốc quý có tác dụng nhuận tràng, tiêu độc rất tốt. Ngoài ra loại thảo dược này cũng xuất hiện rất nhiều trong các bài thuốc Đông y điều trị bệnh lý khác. Phòng Khám Chân Nguyên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng, cách dùng và các đặc điểm cụ thể của loại thảo dược này qua bài viết sau.
Những đặc điểm của La hán quả
Đây là loại thảo dược khá phổ biến có các tên gọi khác như quả mộc miết, quả la hán, giải khổ qua…. Tên khoa học của nó là Momordica grosvenori Swingle và thuộc họ bầu bí. Dưới đây là một số đặc điểm giúp bạn nhận diện được loại thảo dược này.
Đặc điểm hình thái của quả la hán
Đây là một loại thực vật dạng thân leo có chiều dài từ 1 đến 3 mét. Có nhiều tua cuốn mọc dọc theo thân và nó có khả năng bám vào các thân khác để leo lên.
Lá của nó có hình trái tim với một đầu ngọn, chiều dài lá khoảng 10 – 20cm. Lá rộng khoảng 3,5 – 12cm và nó thường rụng theo mùa. Hoa thường mọc thành chùm với mỗi chùm từ 2 – 3 hoa. Cuống hoa khá dài khoảng 3 – 5cm, cánh hoa vàng nhạt và mỏng manh.
Quả la hán có dạng hình cầu, kích thước khoảng 5 – 8cm và có màu xanh lục. Sau khi phơi hoặc sấy khô nó có màu nâu vàng hoặc nâu sẫm. Bên ngoài quả khá bóng và được bao phủ bởi một lớp nhung mỏng. Bên trong quả có thịt và nhiều hạt.
Vỏ bên ngoài giòn, khi bóp vỡ có lớp thịt trắng ngà bên trong và hơi xốp nhẹ. Bên trong lớp vỏ có 10 vân sợi chạy xuống theo chiều dọc dễ dàng quan sát được. Hạt của La hán quả có hình tròn, bẹt và ở giữa hơi trũng xuống tạo thành rãnh nhỏ.
Đặc điểm phân bố
Nguồn gốc của loại thảo dược này là xuất phát từ phía Bắc đất nước Thái Lan và phía Nam Trung Quốc. La hán quả chủ yếu mọc hoang và có giá trị kinh tế cao. Hiện nay người ta đã và đang thực hiện nhân giống, trồng La hán quả tại vườn nhà và đã bước đầu có những thành công nhất định.
Đặc điểm thu hái và bào chế
Loại cây này được sử dụng để làm dược liệu và có nhiều công dụng điều trị bệnh tích cực. Quả la hán được thu hái chủ yếu từ tháng 7 đến tháng 9 hàng năm. Người ta sẽ hái lấy những quả đã già, to và cứng chắc, khi lắc không còn nghe tiếng động.
Sau khi hái quả về người ta sẽ phơi hoặc sấy khô quả la hán. Để bảo quản người ta sẽ cho vào các túi nilon kín rồi đặt tại nơi khô thoáng, tránh ẩm mốc, tránh hỏng quả.
Đặc điểm thành phần hóa học
Về thành phần hóa học, quả la hán có các thành phần chính như:
- Vitamin C.
- Các khoáng chất tốt cho sức khỏe như sắt, kẽm, mangan, niken, thiếc….
- Đường glucose.
- Các nguyên tố vi lượng tốt cho sức khỏe
Các thành phần hóa học trong La hán quả đã được chứng minh là mang đến những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Đồng thời nó còn giúp điều trị một số bệnh lý rất hiệu quả giúp bạn bảo vệ được sức khỏe của mình tốt hơn.
Công dụng của La hán quả
Tác dụng của La hán quả đối với sức khỏe được cả Đông và Tây y công nhận. Các công dụng cụ thể đã được chứng minh như:
Theo Đông y
Theo Đông y quả la hán có vị ngọt, có tính mát và lành tính, không chứa độc. Loại dược liệu này với những công dụng như: Giải độc, thanh nhiệt, nhuận trường, lương huyết, tiêu đờm, giảm ho. La hán quả được chủ trị các bệnh lý cụ thể như:
- Chữa táo bón, đại tiện bí
- Trị nóng trong người.
- Chữa viêm khí phế quản, viêm họng.
- Trị dị ứng, ho hà, ho có đờm.
- Chữa bệnh lao phổi….
Theo y học hiện đại
Y học hiện đại đã có những nghiên cứu cụ thể về các thành phần hóa học có trong La hán quả đồng thời chỉ ra những công dụng tích cực của nó như:
- Chống oxy hóa nhờ chứa hoạt chất mogrosid bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do. Làm chậm quá trình lão hóa cơ thể và ngăn ngừa bệnh tật hiệu quả.
- Ngăn ngừa béo phì nhờ hàm lượng calo khá thấp và vị ngọt tự nhiên không gây béo.
- Làm giảm lượng đường trong máu, kích thích tuyến tụy sản xuất insulin và làm giảm các triệu chứng của bệnh đái tháo đường.
- Giúp thanh nhiệt, giảm nóng trong, kháng viêm, giảm sưng, chống lại viêm nhiễm trong cơ thể và trị táo bón hiệu quả.
- Ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh ung thư nhờ các chất chống oxy hóa làm hạn chế sự tăng sinh của khối u và ngăn ngừa tế bào ung thư lan rộng.
- Phòng chống nhiễm trùng nhờ các hoạt chất có tác dụng như thuốc kháng sinh ức chế vi khuẩn gây viêm nhiễm hoặc các loại nấm như candida gây bệnh.
- Cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể giúp làm giảm tình trạng mệt mỏi nhất là sau những khi tập thể dục hoặc lao động nặng nhọc.
- Có khả năng chống dị ứng nhờ kháng histamin, giảm ngứa và chống viêm do dị ứng hiệu quả.
- Làm mát và hỗ trợ giải độc gan, làm sạch đường ruột, nhuận tràng và kích thích hệ tiêu hóa. Giúp bạn ăn uống ngon miệng và tiêu hóa thức ăn được tốt hơn.
- Ngăn ngừa và điều trị các bệnh lý về đường hô hấp thường gặp như: Ho gà, ho có đờm, ho do viêm amidan, viêm thanh quản, viêm phế quản…
- Hỗ trợ điều trị các bệnh lý về tim mạch như xơ cứng động mạch, cao huyết áp…
- Giúp da dẻ mịn màng, tóc mượt mà hơn nhờ hàm lượng vitamin dồi dào có trong quả la hán.
- Giúp kéo dài tuổi thọ nhờ có các chất chống oxy hóa, tăng cường và cải thiện sức khỏe cho người dùng.
Cách dùng cụ thể La hán quả để điều trị bệnh
La hán quả xuất hiện nhiều trong các bài thuốc Đông y và với mỗi một bệnh lý cách sử dụng và liều lượng cũng không giống nhau. Dưới đây là một vài bài thuốc chữa bệnh với loại dược liệu này mà bạn độc có thể tham khảo.
Cách dùng chữa bệnh viêm phế quản, cảm mạo, ho nhiều đờm
Để chữa bệnh bạn cần chuẩn bị 1 quả la hán và 10g hạnh nhân. Sau đó bạn đập nhỏ quả la hán và cho vào ấm sắc cùng với hạnh nhân và khoảng 1 lít nước. Bạn chia nước ra làm 3 – 4 lần để uống hết trong ngày. Uống đều đặn mỗi ngày cho đến khi các dấu hiệu bệnh của bạn được cải thiện.
Cách dùng chữa bệnh ho gà, dị ứng
Đầu tiên bạn cần chuẩn bị 1 quả la hán và một quả mứt hồng. Sau đó bạn đập nhỏ cả hai loại quả này rồi cho vào ấm sắc chung với 500ml nước. Sau khi nước sôi bạn đun nhỏ lửa cho đến khi nước cạn còn khoảng 250ml thì bạn tắt bếp. Cuối cùng bạn chia nước này ra làm 2 lần uống hết trong ngày.
Cách dùng để chữa bệnh lao phổi, viêm họng
Trước tiên bạn cần chuẩn bị 1 quả la hán, 10g xuyên bối mẫu, đường mật. Tiếp theo bạn đập nhỏ quả la hán rồi cho vào ấm sắc chung với các thảo dược còn lại. Mỗi ngày bạn dùng 1 thang, chia nước uống làm 2 lần và uống hết trong ngày. Uống đều đặn mỗi ngày bạn sẽ thấy triệu chứng bệnh của mình được cải thiện đáng kể.
Cách sử dụng chữa khàn tiếng, mất tiếng, táo bón, nóng trong
Bạn lấy 1 quả la hán đập nhỏ ra và cho vào ấm hãm với nước giống như khi pha trà. Mỗi ngày uống hai lần nước này để đạt được hiệu quả điều trị bệnh tốt nhất.
Cách dùng hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của bệnh lao
Các dược liệu bạn cần chuẩn bị bao gồm La hán quả 50g, thịt lợn băm nhỏ 100g. Tiếp theo bạn thái nhỏ quả la hán, thịt lợn băm đem xào chín. Sau đó bạn thêm một tô nước vào để nấu làm canh, nêm nếm gia vị cho vừa miệng là có thể sử dụng.
Cách dùng cho người bị tiểu đường
Với những người mắc bệnh tiểu đường có thể sử dụng quả la hán để thay thế các loại đường không tốt cho sức khỏe. Để thực hiện bạn chuẩn bị khoảng 2 đến 3 quả la hán nấu lấy nước đặc. Mỗi lần dùng bạn chỉ cần cho một chút nước này thêm vào thức ăn hoặc đồ uống để tạo vị ngọt. Đường từ quả la hán hoàn toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
Cách dùng để giải độc, thanh nhiệt, làm đẹp
Bạn lấy 2 quả la hán rửa sạch phần lông nhung phía bên ngoài, sau đó tách ra các phần nhỏ rồi cho vào bình hãm với 1,5 lít nước sôi. Bạn ủ trong khoảng 20 phút rồi dùng để uống nóng hoặc cho vào ngăn mát tủ lạnh dùng để uống dần.
Hoặc bạn có thể dùng khoảng 25g hoa cúc và 3 quả la hán ( bóp nhỏ). Sau đó bạn cho La hán quả đã bóp nhỏ vào ấm đun sôi nhỏ lửa khoảng 30 phút. Tiếp đó bạn cho hoa cúc vào đun cùng khoảng 10 phút thì tắt bếp và chắt lấy nước dùng để uống hết trong ngày.
Đây là một vài gợi ý về cách dùng La hán quả để chữa bệnh mà bạn đọc có thể tham khảo. Lưu ý để chắc chắn tốt nhất khi có các dấu hiệu bệnh bạn nên chủ động thăm khám trước và chỉ thực dùng La hán quả để điều trị theo hướng dẫn của những người có chuyên môn.
Một số điều cần lưu ý khi sử dụng La hán quả
Mặc dù loại thảo dược này lành tính tuy nhiên quá trình sử dụng bạn cần lưu ý một số vấn đề sau để tránh những ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe:
- Những người thuộc thể tạng hàn với các triệu chứng như sợ lạnh, da tái nhợt, đi ngoài phân lỏng, rêu lưỡi trắng không nên dùng loại thảo dược này.
- Cẩn trọng khi dùng với một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng khác, tốt nhất nên dùng theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Không nên quá lạm dụng, dùng quá liều dẫn đến tác dụng ngược, gây những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe.
Mua La hán quả ở đâu, giá bao nhiêu
Hiện nay tại Việt Nam, La hán quả hầu hết được nhập khẩu từ Thái Lan và Trung Quốc. Có khá nhiều các địa chỉ bán loại thảo dược này nên bạn cần cẩn trọng để tránh mua phải loại kém chất lượng.
Bạn có thể tìm đến các đại lý uy tín chứng minh được nguồn gốc thảo dược. Hoặc đến các hiệu thuốc Đông y các tiệm thuốc Nam của các thầy thuốc có tiếng. Ngoài ra một số trang thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Tiki… hiện nay cũng có bán La hán quả. Giá thành của nó dao động khoảng 300 – 500.000 đồng/1kg.
Trên đây là một số thông tin về thảo dược La hán quả mà bạn đọc có thể tham khảo. Hy vọng các kiến thức này sẽ giúp bạn mua và sử dụng quả la hán được hiệu quả và an toàn nhất.
Bài viết liên quan:
Quả sơn trà có những công dụng gì?
