Là một loại cỏ mọc dại nhưng hoa cứt lợn lại có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Từ xưa loại cây này đã xuất hiện trong các bài thuốc chữa xoang và được đánh giá rất tốt. Để hiểu rõ thêm về các công dụng của cây cứt lợn bạn có thể tham khảo những thông tin trong bài viết dưới đây.
Đặc điểm của cây hoa cứt lợn
Hoa cứt lợn hay còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cỏ hôi, cây bù xít, cây thắng hồng kế, nhờ hất bồ…. Tên khoa học của nó là Ageratum conyzoides L thuộc họ Cúc – Asteraceae. Để hiểu rõ hơn về loại cỏ mọc hoang này bạn có thể tham khảo các đặc điểm dưới đây.
Đặc điểm hình thái của cây hoa cứt lợn
Đây là một loại cỏ mọc hoang, do có mùi hôi nên tên cây cũng được đặt theo đặc điểm này. Thân cây mềm, là loại thực vật nhỏ và có dáng mọc thẳng. Chiều cao trung bình của cây là khoảng 25 – 50cm và có màu xanh hoặc tím. Bên ngoài thân được bao phủ bởi một lớp lông ngắn có màu trắng.
Cây cứt lợn là một loại thảo dược quý mọc hoang
Lá cây có dáng hình trứng và được mọc đối xứng với nhau. Cuống lá ngắn, lá có một đầu nhọn, lá dài khoảng 2 – 6cm, rộng khoảng 1 – 3 cm. Mép lá có hình răng cưa tròn ở cả hai bên. Hai mặt của lá đều có lông bao phủ, mặt trên có màu xanh đậm hơn mặt dưới. Nếu bạn vò lá và ngửi sẽ thấy có mùi hắc khá khó chịu.
Hoa của loại cây này thường mọc thành các chùm nhỏ ở đầu ngọn. Hoa có nhiều màu như tím, trắng hoặc tím xanh. Mỗi bông hoa gồm nhiều cánh nhỏ li ti và người ta thường phân thành hai loại theo màu hoa là hoa cứt lợn xanh và hoa cứt lợn tím.
Quả của loại cây này có màu đen, quả bé và có từ 3 – 5 sóng dọc. Quả của nó thường có nhiều nhất vào mùa xuân.
Đặc điểm phân bố của cây cứt lợn
Về nguồn gốc loại cây này được cho là xuất phát ở vùng nhiệt đới châu Mỹ và phát tán tự nhiên. Tại Việt Nam cây có mặt tại hầu hết các tỉnh thành đất nước. Loại cây này thường xuất hiện ở các vùng đất hoang, bờ ruộng và nhiều loại địa hình khác.
Đặc điểm thu hái và bào chế
Cây cỏ hôi mọc quanh năm và bạn có thể thu hái mọi thời điểm. Tuy nhiên người ta thường thu hoạch nhiều nhất vào mùa hạ. Tất cả các bộ phận của cây cứt lợn đều có thể dùng làm thuốc. Sau khi thu hái người ta đem rửa sạch đất cát ở trên cây, có thể thái nhỏ hoặc để nguyên.
Cây cỏ hôi có thể dùng tươi hoặc phơi khô đều được. Nếu phơi khô nên phơi trong bóng râm và sau khi khô sẽ cho vào túi nilon để bảo quản tại nơi thoáng mát, tránh ẩm mốc.
Đặc điểm thành phần hóa học
Thành phần hóa học có trong loại cây này cũng rất đa dạng. Các nghiên cứu đã tìm thấy thành phần hóa học có trong cây cứt lợn bao gồm:
- Thành phần chính là tinh dầu, alcaloid, saponin.
- Ngoài ra còn có: Caryophyllene, demetoxygeratocromen, cadinene, acid fumaric.
- Hoạt chất như phenol, quercetin, coumarins, resins, tannins, kaempferol, chromones, acid citric.
Công dụng của cây hoa cứt lợn
Loại cây này được coi là thảo dược quý bởi nó có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Điều này được cả y học hiện đại và y học cổ truyền công nhận.
Theo y học cổ truyền
Theo Đông y cây cứt lợn có tính mát, có vị cay và hơi đắng nhẹ. Nó tác động đến 2 kinh là kinh thủ thái âm phế, kinh thủ quyết âm tâm bào và có các tác dụng chính như sau:
- Điều trị mụn nhọt.
- Chữa viêm họng.
- Chữa rong huyết, băng huyết ở phụ nữ sau sinh.
- Hỗ trợ chữa trị bệnh sỏi đường tiết niệu hiệu quả.
- Chữa viêm mũi xoang.
- Điều trị đau nhức xương khớp, chứng phong thấp…
Theo y học hiện đại
Theo y học hiện đại các thành phần hóa học có trong cỏ hôi mang đến những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe như:
- Cây cứt lợn thể hiện rõ đặc tính kháng viêm, tiêu sưng
- Năm 2012, một công bố được đăng tải trên tạp chí African Health Sciences cho biết: Thử nghiệm chiết xuất từ cây cứt lợn trên chuột bị bệnh đái tháo đường, các nhà khoa học nhận thấy lượng đường huyết của chúng đã giảm xuống 39,1%. Nên rất tốt cho việc điều trị bệnh đái tháo đường.
- Với hàm lượng magie cao, chiết xuất cỏ hôi cũng rất có ích trong việc ngăn ngừa và chống lại các bệnh lý về tim mạch, đột quỵ.
- Cây hoa cứt lợn cũng giúp ngăn ngừa táo bón và thúc đẩy sự tăng trưởng của các tế bào nhờ chứa hàm lượng chất xơ và protein dồi dào.
- Một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Pathog Glod Health vào năm 2014 chiết xuất từ cứt lợn có thể ức chế hoạt động và tiêu diệt ký sinh trùng Trypomastigote và gây độc tính lên các nhóm ký sinh trùng khác là Leishmania, Leishmania
- Ngoài ra, thành phần etanol trong cứt lợn còn có khả năng làm se bề mặt các vết lở loét ở ngực phụ nữ cho con bú do dòi gây ra. Tỷ lệ lành bệnh lên đến 92,7%.
Cách sử dụng và liều lượng dùng hoa cứt lợn
Tùy thuộc vào từng bệnh lý mà cách sử dụng hoa cứt lợn cũng sẽ có sự thay đổi khác nhau. Dưới đây là một vài cách dùng chữa bệnh của cây cứt lợn mà bạn có thể tham khảo.
Cách dùng để trị gàu, chữa ngứa da đầu và làm tóc mượt hơn
- Để thực hiện bạn cần chuẩn bị khoảng 200g cây cứt lợn tươi, 20g bồ kết nướng nấu chung với một lượng nước nhất định.
- Sau đó dùng nước này để gội đầu, nên gội khoảng 3 lần/1 tuần để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Cách dùng để chữa viêm họng
- Bạn cần chuẩn bị các loại thảo dược như 20g cỏ hôi, 20g kim ngân hoa, 16g cam thảo đất, 6g lá giẻ quạt.
- Đem tất cả các thảo dược này rửa sạch và sắc với nước.
- Khi nước cạn còn khoảng 300ml thì tắt bếp và chia làm 3 lần uống hết trong ngày.
Cách sử dụng chữa cảm mạo
- Bạn lấy 60g hoa cứt lợn tươi để sắc nước uống.
- Mỗi ngày uống khoảng 3 – 4 lần và thực hiện đều đặn cho đến khi khỏi hẳn bệnh.
Cách sử dụng để chữa rong huyết cho chị em sau sinh
- Trước tiên bạn cần chuẩn bị khoảng 30 – 50g hoa cứt lợn tươi và đem rửa sạch.
- Sau đó bạn mang đi ngâm với nước muối pha loãng để tiệt trùng. Tiếp theo bạn giã nát cây và lọc lấy nước uống.
- Lưu ý bạn chia nước làm 3 lần uống hết trong ngày. Nên uống khoảng 3 – 4 ngày liên tục để điều hòa kinh nguyệt và chấm dứt tình trạng rong kinh sau khi sinh.
Cách sử dụng chữa bệnh viêm xoang và viêm mũi dị ứng
Với bệnh lý này bạn có thể thực hiện theo một trong các cách sau đây:
- Cách 1: Bạn lấy cỏ cứt lợn tươi giã nát và dùng bông gòn để thấm lấy nước. Sau đó bạn nhét bông gòn vào bên trong lỗ mũi bị bệnh.
- Cách 2: Bạn chuẩn bị khoảng 15 – 30g cành và lá cứt lợn khô đem sắc với 500ml nước. Đun nhỏ lửa cho đến khi còn khoảng 200ml nước thì có thể tắt bếp. Sau đó bạn lấy nước này khi còn đang bốc hơi xông vào mũi cho đến khi nước nguội thì dùng để chia làm 2 lần uống hết trong ngày.
- Cách 3: Chuẩn bị 30g cây cỏ hôi, 12g thương nhĩ tử, 20g kim ngân hoa, 16g cam thảo đất. Bạn đem tất cả thảo dược này sắc lấy nước chia làm 3 lần uống trong ngày.
- Cách 4: Dùng 100g cỏ cứt lợn, lá chanh 10g, long não 50g và đem sắc với 300ml nước. Đun nhỏ lửa cho đến khi nước cạn còn 100ml thì dùng để xông lên mũi cho đến khi nước nguội thì chia làm 3 lần uống trong ngày. Bạn cần thực hiện liên tục 10 ngày để đạt được hiệu quả điều trị bệnh.
Cách dùng để chữa mụn nhọt gây sưng đau
- Với cách này bạn cần lấy 1 nắm cỏ hôi tươi rửa sạch và ngâm với nước muối.
- Sau đó bạn cắt nhỏ cây, trộn với cơm nguội rồi cho thêm 1 thìa muối. Tiếp theo bạn giã nát và dùng để đắp lên nốt mụn nhọt rồi băng cố định lại.
- Mỗi ngày thay thuốc 2 lần và thực hiện cho đến khi nốt mụn không còn sưng.
Cách dùng để chữa đau nhức sưng tấy do sái khớp hoặc giãn gân
- Đầu tiên bạn lấy cỏ cứt lợn tươi rửa sạch rồi phơi khô.
- Sau đó mỗi lần dùng bạn lấy một nắm nhỏ đốt cháy và hun khói ở chỗ bị đau. Thực hiện thường xuyên cho đến khi tình trạng sưng đau được cải thiện.
Cách dùng để chữa xuất huyết khi ngoại thương
- Bạn lấy một nắm cỏ hôi rửa sạch và ngâm với nước muối để diệt khuẩn.
- Sau đó bạn giã nát cây và dùng bã đắp lên chỗ bị tổn thương. Chú ý ngày thực hiện hai lần và làm liên tục nhiều ngày cho đến khi tình trạng này khỏi hẳn.
Cách sử dụng để chữa cảm mạo, sốt rét
- Trước tiên bạn lấy khoảng 15 – 20g cành và lá cây cứt lợn khô.
- Sau đó bạn rửa sạch và đem sắc với nước đun cho đến khi thấy nước đặc thì tắt bếp. Bạn chia nước này làm 2 lần uống trong ngày và nên uống liên tục cho đến khi bệnh khỏi hẳn.
Cách dùng để chữa bệnh yết hầu
- Với bệnh lý này bạn cần chuẩn bị khoảng 30 – 60g lá cỏ hôi đem rửa sạch và giã nát.
- Sau đó bạn thêm vào một cốc nước rồi đun sôi, để nguội, khuấy đều lên rồi lọc lấy nước uống. Chú ý chia nước này làm 3 lần và uống hết trong ngày, có thể thêm chút đường phèn cho dễ uống hơn.
- Hoặc bạn có thể dùng lá hoa cứt lợn rửa sạch, phơi khô sau đó tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng bạn lấy một ít bột này ngậm trong miệng và nuốt từ từ xuống cổ họng. Một ngày cần thực hiện 3 lần để đạt được hiệu quả điều trị bệnh.
Cách sử dụng để chữa mụn nhọt có mủ, chưa bị vỡ
- Bạn lấy 1 nắm hoa cứt lợn và chuẩn bị một ít đường đỏ.
- Bạn cho cả hai thứ này vào cối giã nát sau đó đắp trực tiếp lên nốt mụn.
Cách dùng để chữa chứng sưng hạch do bệnh giang mai
- Bạn chuẩn bị khoảng 100 – 200 lá cây cứt lợn và 15g trà bính sau đó giã nát và đem sao cho nóng lên.
- Tiếp đó bạn dùng hỗn hợp này đắp trực tiếp lên vùng hạch nổi sưng. Thực hiện liên tục nhiều ngày cho đến khi các nốt hạch này biến mất.
Cách sử dụng chữa mụn đinh nhọt sưng đau
- Bạn hái khoảng 10 – 15g cành và lá cây cứt lợn tươi đem rửa sạch.
- Sau đó bạn mang đi sắc chung với 500ml nước. Bạn dùng nước này để chia làm nhiều lần uống hết trong ngày. Thực hiện thường xuyên cho đến khi các nốt mụn đinh lành hẳn.
Cách dùng để chữa đau nhức xương khớp
- Trước tiên bạn cần hái 1 nắm hoa cứt lợn tươi rồi đem rửa sạch để cho ráo nước.
- Tiếp đó bạn giã nát và lấy bã đắp vào vùng bị đau nhức. Thực hiện đều mỗi ngày cho đến khi tình trạng đau nhức được cải thiện.
Dùng để chữa bệnh sỏi đường tiết niệu
- Bạn cần chuẩn bị các loại thảo dược như sau: Hoa cứt lợn 20g, mã đề 20g, bạch nhĩ thảo và cam thảo đất mỗi loại 16g, râu ngô 12g, xa tiền 20g.
- Sau đó bạn đem tất cả các thảo dược đi sắc với một lượng nước nhất định. Mỗi ngày uống khoảng 2 – 3 lần và cần uống nhiều nước để có thể đào thải được sỏi ra ngoài.
Cách dùng để chữa bệnh viêm nhiễm đường hô hấp
- Để chữa bệnh này bạn cần chuẩn bị các loại thảo dược sau: bạch nhĩ thảo 16g, hoa cứt lợn 20g, lá bồng bồng 12g. Sau đó bạn đem chúng sắc chung với 500ml nước.
- Bạn đun nhỏ lửa cho đến khi nước cạn còn ⅓ thì tắt bếp. Để sử dụng bạn chia nước này làm 2 lần uống trong ngày và chú ý uống khi nước còn ấm để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
Cách dùng hỗ trợ chữa ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày
- Để thực hiện bạn cần chuẩn bị đầy đủ các loại thảo dược sau: Hoa cứt lợn 20g, cây cỏ mực 30g, cây kim nữu khấu 30g, bạch đầu ông 30g, nước sắc cây ma phong 15ml.
- Bạn mang tất cả các thảo dược này giã nát và vắt lấy nước. Cuối cùng lấy nước vắt được trộn với nước ma phong và chia làm hai lần uống sau bữa sáng và tối.
Cách dùng để chữa băng huyết sau sinh
- Bạn chuẩn bị khoảng 30 – 50g hoa cứt lợn đem rửa sạch, ngâm với nước muối để khử khuẩn.
- Sau đó bạn mang đi xay hoặc giã nát vắt lấy nước uống khoảng 3 – 4 ngày liên tục.
Cách sử dụng để chữa bệnh chàm da, chốc đầu
- Đầu tiên bạn hái 1 nắm hoa cứt lợn tươi nấu với 1 lít nước.
- Đun sôi khoảng 10 phút thì bạn tắt bếp và đợi cho nước nguội thì bạn lấy nước này để rửa vết thương. Thực hiện liên tục khoảng 2 ngày bạn sẽ thấy tình trạng của mình được cải thiện.
Cách dùng chữa bệnh viêm tai
- Bạn hái 1 nắm lá cỏ cứt lợn tươi, rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước.
- Sau đó bạn dùng bông gòn thấm lấy nước rồi ngoáy nhẹ nhàng vào bên tai bị viêm. Thực hiện liên tục cho đến khi tình trạng viêm được cải thiện.
Một số lưu ý khi sử dụng hoa cứt lợn
Như vậy có thể thấy cây cứt lợn mang lại rất nhiều lợi ích với sức khỏe, tuy nhiên bạn nên lưu ý đến những điểm sau đây để đạt hiệu quả tối đa trong việc sử dụng cây cỏ hôi.
- Không dùng nếu bạn bị dị ứng với loại cây này.
- Dùng đúng liều lượng được hướng dẫn, không được lạm dụng.
- Lưu ý khi dùng, tránh nhầm lẫn với các cây gần giống.
- Cây cứt lợn có mùi hôi, khó uống tránh sử dụng đối với trẻ nhỏ hoặc phụ nữ đang mang thai…
Mua hoa cứt lợn ở đâu, giá bao nhiêu?
Bạn có thể tự mình hái và bào chế cây cứt lợn, tuy nhiên để tránh bị nhầm lẫn bạn có thể mua tại các địa chỉ uy tín. Bạn có thể chọn mua tại các hiệu thuốc Nam hoặc các nhà thuốc Đông y uy tín.
Hiện nay giá bán hoa cứt lợn loại khô khoảng 130.000 đồng/1 kg. Giá cây hoa cứt lợn tươi khoảng 90.000 đồng/1 kg.
Trên đây là một số thông tin về cây hoa cứt lợn mà bạn đọc có thể tham khảo. Hy vọng sẽ giúp bạn sử dụng hiệu quả và an toàn nhất cho sức khỏe của mình.
Bài viết liên quan:
Những tác dụng mà cây bồ công anh mang lại?
