Củ bình vôi là một trong những loại dược liệu thiên nhiên quý giá với công dụng chữa bệnh tuyệt vời được ứng dụng nhiều trong y học. Rất nhiều người đã từng nhìn thấy loại củ này hoặc thậm chí trồng để làm cảnh nhưng cũng không hiểu hết công dụng của nó. Bài viết dưới đây Phòng Khám Chân Nguyên sẽ giúp nhận biết được đặc điểm, công dụng và một số bài thuốc giúp chữa bệnh từ củ bình vôi.
Mô tả về cây bình vôi
Củ bình vôi còn được gọi với nhiều tên gọi khác như ngải tượng, cây củ một, tử nhiên,… Cây này thuộc họ Menispermaceae và có tên khoa học là Stephania Glabra (Roxb.) Miers. Dược liệu có tính lương, vị đắng ngọt.
Đặc điểm của củ bình vôi
Củ bình vôi là giống cây thuộc dạng dây leo với một phần thân tiếp xúc với đất. Điểm đặc biệt của loại dược liệu này là có phần thân củ phình to tựa như bình vôi của các cụ ngày xưa ăn trầu. Củ cây bình vôi thường khá to và kích thước có thể thay đổi phụ thuộc vào điều kiện chăm sóc, nuôi trồng.
Đặc điểm của củ có vỏ bên ngoài màu nâu đen còn màu trắng xám ở bên trong. Lá cây ngải tượng có hình như trái tim mọc theo kiểu so le với nhau. Hoa nhỏ, màu xanh nhạt với hạt hình cầu, chuyển màu đỏ khi chín. Trong mỗi quả có hạt hình như móng ngựa.
Sự phân bố của củ bình vôi
Cây bình vôi sống được ở những vùng núi đá vôi và phân bố chủ yếu ở các tỉnh thuộc miền Bắc nước ta như Ninh Bình, Hòa Bình, Lai Châu,…
Ở những nơi có khí hậu mát mẻ hoặc có bóng mát, ở các khu vực cát nhiều và các vùng đồng bằng ven biển như An Giang và Kiên Giang rất dễ tìm kiếm loại cây này.
Cây bình vôi dễ sinh trưởng và phát triển do nó là giống lá nhỏ, có phần củ dễ hấp thụ và tích nước để nuôi cây nên nó được phân bố rộng rãi.
Bộ phận sử dụng làm thuốc của củ bình vôi
Củ ngải tượng được thu hoạch vào mọi thời điểm trong năm khi phần thân củ đã phát triển. Người ta thường sử dụng rễ và củ của cây để bào chế làm thuốc chữa bệnh.
Thành phần hóa học của củ bình vôi
Theo các nhà khoa học, trong củ bình vôi chứa nhiều thành phần hóa học có lợi cho sức khỏe. Một số thành phần chính trong củ ngải tượng như: L-tetrahydropalmatin, Rotundin, Cepharanthin, Coumarin. Ngoài ra, củ dược liệu này còn chứa acid hữu cơ, tinh bột và đường.
Công dụng của củ bình vôi
Củ ngải tượng mang lại nhiều lợi ích sức khỏe và được ứng dụng nhiều trong y học. Một số công dụng phải kể đến khi nhắc đến loại dược liệu thiên nhiên này như:
Củ bình vôi giúp an thần
Củ ngải tượng được xếp vào danh sách dược liệu giúp an thần cực kỳ hiệu quả. L-tetrahydropalmatin có trong củ ngải tượng giúp cho tinh thần ổn định, chống suy nhược, hạ huyết áp, duy trì giấc ngủ sâu hơn. Ngoài ra, hoạt chất có trong dược liệu là cepharanthin còn giúp điều hòa giấc ngủ, giúp sản sinh ra kháng thể giúp cho người bị mất ngủ dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.
Để điều trị hiệu quả, người bệnh có thể sử dụng bột nghiền từ củ dược liệu khô để pha nước uống hoặc sử dụng rượu ngâm với củ ngải tượng. Pha bột với nước uống cần sử dụng 3 – 6g, hoặc uống từ 10 – 15ml rượu ngâm 10%. Dùng mỗi ngày đến khi các triệu chứng thuyên giảm.
Chống rối loạn tiêu hóa
Đối với tác dụng của củ bình vôi trong việc hỗ trợ điều trị chứng rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là ngộ độc thực phẩm là không thể bỏ qua. Tuy vậy, không được lạm dụng và sử dụng với liều lượng lớn có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm do dược tính trong củ ngải tượng khá cao.
Đối với người lớn, sắc từ 3 – 6g củ ngải tượng với nước và uống trong ngày. Đối với trẻ nhỏ, tùy vào từng lứa tuổi và thể trạng khác nhau có liều dùng thay đổi. Tuy nhiên, liều dùng thông thường đối với trẻ nhỏ chỉ từ 0,02 – 0,03g sắc cùng nước uống.
Củ bình vôi chữa đau dạ dày
Với thực trạng cuộc sống hiện nay, dễ gây ra căng thẳng dẫn đến stress, nó có thể tác động tới bất kỳ ai, đánh gục bạn và kéo theo nhiều hệ quả nghiêm trọng. Nếu hiện tượng stress kèm theo mất ngủ kéo dài trong thời gian lâu dần sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến dạ dày và gây ra tình trạng đau dạ dày.
Trong củ bình vôi có các hoạt chất giúp trung hòa acid dư thừa trong dạ dày. Nhờ đó, giúp giảm đau và giảm thiểu tình trạng viêm loét bao tử. Tóm lại, sử dụng củ bình vôi sẽ giúp cho bạn giảm bớt các cơn đau do viêm loét dạ dày gây ra. Một số người bệnh đã áp dụng và khỏi bệnh nhờ dược liệu này.
Lấy 5kg củ bình vôi, cạo sạch hết lớp vỏ bên ngoài sau đó thái lát mỏng rồi mang đi phơi ngoài trời nắng, sau đó mang đi tán thành bột. Mỗi lần dùng từ 10-20g pha chung với nước, uống 2 lần/ngày và trước khi ăn 20 phút
Hỗ trợ điều trị tích cực cho người bị bệnh gout
Với người bệnh bị bệnh gout sẽ cực kỳ khó chịu và thường xuyên đau nhức. Trong củ bình vôi chứa thành phần chất L-tetrahydropalmatin giúp hỗ trợ điều trị và giảm đau hiệu quả với người bị gout.
Để sử dụng bài thuốc chữa bệnh gout từ củ ngải tượng, người bệnh cần chuẩn bị phần củ của cây dược liệu đem cạo vỏ, rửa sạch, thái nhỏ, sau đó mang phơi hoặc sấy khô rồi nghiền thành bột mịn. Mỗi lần sử dụng từ 3 – 6g bột pha với nước sôi để uống hết trong ngày. Nên bảo quản bột trong hũ thủy tinh có nắp đậy kín để bột không bị ẩm. Uống bột bình vôi mỗi ngày các triệu chứng của gout sẽ dần biến mất.
Lưu ý khi sử dụng củ bình vôi chữa bệnh
Củ ngải tượng là một trong những loại củ dược liệu thiên nhiên và còn chứa hàm lượng dược tính khá cao. Chính bởi vậy, người bệnh cần đặc biệt lưu ý và cẩn trọng khi sử dụng dược liệu này trong chữa bệnh. Một số lưu ý mà người bệnh cần ghi nhớ như:
- Để sử dụng hiệu quả bài thuốc chữa bệnh từ củ ngải tượng, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc mà cần thăm khám và hỏi ý kiến của bác sĩ.
- Không lạm dụng dược liệu vì bất kỳ lý do gì để tránh xảy ra những tác dụng phụ ngoài ý muốn.
- Sử dụng với liều dùng vừa đủ, tránh sử dụng quá liều có thể dẫn tới tình trạng buồn ngủ, mất tập trung.
- Hiện nay vẫn chưa ghi nhận các tác dụng phụ nào xảy ra nhưng người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ về liều dùng tùy thuộc vào từng đối tượng cụ thể.
Mua củ bình vôi ở đâu đảm bảo chất lượng
Củ bình vôi được ứng dụng nhiều trong y học và được bán tại các quầy thuốc uy tín. Tuy vậy, để đảm bảo chất lượng dược liệu tốt thì người bệnh nên tìm mua tại những cơ sở bán hàng uy tín, đáng tin cậy.
Giá bán trung bình dược liệu khô khoảng 180.000 đồng/kg. Mức giá này có thể dao động tùy thuộc vào địa chỉ phân phối hoặc quy cách bào chế.
Với những thông tin hữu ích về củ bình vôi, hy vọng người bệnh có thể đánh giá được vai trò của loại dược liệu này trong cuộc sống. Để hiệu quả chữa bệnh được đảm bảo, người bệnh cần sử dụng đúng cách loại dược liệu này.
Bài viết liên quan:
Củ tam thất có những công dụng gì
