Nếu bạn có hứng thú và thường xuyên tìm tòi thông tin từ về thảo dược dân giã thì chắc hẳn cây lạc tiên là một vị thuốc quen thuộc. Rất nhiều mẹo chữa bệnh từ lạc tiên đã được ông cha ta đúc kết và lưu truyền cho tới hôm nay. Thông tin chi tiết về lạc tiên và những bài thuốc quý đã được các chuyên gia của chúng tôi tổng hợp dưới đây!
Thông tin tổng quan về cây lạc tiên
Cây lạc tiên là loài thảo dược quý giá được nhiều bậc danh y lựa chọn đưa vào làm thuốc chữa bệnh. Ngoài tên gọi lạc tiên thì dược liệu còn được nhắc đến với nhiều cái tên khác nhau tùy theo từng vùng, địa danh: Cây nhãn lồng, lục vân tiên, chùm bao, dây bầu đường,… Chúng ta có thể nhận biết thảo dược thông qua những đặc điểm nổi bật.
Lạc tiên được phân thành hai loại chính là lạc tiên thường và lạc tiên tây. Nếu không tinh ý, bạn sẽ khó lòng phân biệt hai chủng loại cây lạc tiên này. Tuy nhiên, bạn có thể thấy lạc tiên tây sẽ sinh trưởng cho lá, quả to hơn lạc tiên thường. Một số ý kiến cho rằng lạc tiên tây khá giống với cây chanh leo.
Đặc điểm sinh trưởng của cây lạc tiên
Dược liệu lạc tiên là loài cây thân thảo leo có nhiều tua cuốn mọc ra từ nách lá. Bên trong dây cuốn có dạng rỗng. Thân cây, lá cây, hoa quả đều được bao phủ bởi lớp lông tơ mềm và mỏng.
Lá cây lạc tiên khá to, chiều dài và rộng khoảng 8x6cm. Lá có hình dạng trái tim chia thành 3 thùy nhọn ở phía đầu lá. Lá lạc tiên có lớp lông nhung bao phủ phía dưới và mặt trên xanh đậm. Ngay dưới nách lá sẽ mọc ra các tua quấn cuộn tròn.
Hoa lạc tiên nở màu trắng ngần và nhụy màu tím phớt với hương thơm nhẹ thu hút ong bướm tới thụ phấn. Cây lạc tiên thường ra hoa vào tháng 4, tháng 5. Chỉ sau 1, 2 tháng chính là mùa quả lạc tiên. Loại quả nhỏ như trứng cút và mọc riêng lẻ. Khi quả chín sẽ có màu vàng rất hấp dẫn và ăn được. Vỏ ngoài mỏng, bên trong có chứa dịch và hạt nhỏ có vị hơi chua ngọt.
Cây lạc tiên mọc ở đâu?
Cây thuốc lạc tiên có nguồn gốc từ vùng Nam Mỹ, Trung Mỹ, vùng vịnh biển Caribe xa xôi trước khi được gieo trồng và nhân giống trên khắp thế giới. Tại Việt Nam, lạc tiên là loài cây mọc dại ở nhiều nơi. Đặc biệt là vùng núi cao trên 100m, đồi núi là môi trường thuận lợi để lạc tiên sinh sôi mạnh.
Trong những năm trở lại đây, người dân có nhiều hiểu biết về công dụng của lạc tiên nên dược liệu đã bị thu hái quá mức trong tự nhiên. Chính vì thế, có rất vùng vùng dược liệu đã trở nên khan hiếm và cần được nhân giống phục hồi.
Thu hoạch và sơ chế cây lạc tiên chữa bệnh
Toàn bộ các bộ phận của cây lạc tiên từ thân, lá, hoa quả đều được dùng làm thuốc chữa bệnh chỉ trừ phần rễ. Theo kinh nghiệm của bậc danh y xưa thì lạc tiên có thể thu hái quanh năm. Tuy nhiên, thời điểm vàng để thu hái lạc tiên là vào mùa xuân. Khi đó, dược liệu đâm chồi nảy lộc và có dưỡng chất tốt nhất.
Sau khi các bộ phận của cây lạc tiên thu hái về sẽ được rửa sạch và có thể dùng tươi. Nếu muốn sơ chế dược liệu khô thì bạn cắt thành từng khúc để phơi khô dưới bóng dâm hoặc sấy khô, sao vàng. Trong trường hợp người dùng sấy khô thì có thể tán thành bột mịn để dùng.
Hiện nay, cây lạc tiên ngày càng đóng vai trò quan trọng trong chữa bệnh nên nhu cầu sử dụng của người dân rất lớn. Bởi lẽ đó, dược liệu khô được sử dụng và buôn bán phổ biến.
Tuy nhiên, để đảm bảo giữ nguyên được dược tính của lạc tiên thì khâu bảo quản cần được chú trọng. Dược liệu khô được đóng túi bóng kín để tránh tác động của nấm mốc, mối mọt.
Công dụng và dược tính của cây lạc tiên mọc dại
Rất nhiều công trình nghiên cứu về cây lạc tiên đã được triển khai với kết quả thành công vang dội. Các nghiên cứu Đông y cổ truyền và tây y hiện đại đều cho biết lạc tiên có nhiều dược tính, hoạt chất quý để sử dụng làm thuốc.
Nghiên cứu của Đông y cổ truyền về cây lạc tiên
Các vị danh y xa xưa đã phát hiện ra lạc tiên mọc hoang có vị ngọt pha lẫn đắng. Dược liệu có tính bình và tác động rất tốt đến kinh Can và kinh Tâm. Theo đó, những công dụng tuyệt vời của cây lạc tiên mọc dại đã được khám phá:
- Dùng làm thuốc mát gan, giải nhiệt, an thần từ cây lạc tiên được áp dụng từ lâu đời.
- Tại Ấn Độ, lạc tiên được ví như cứu tinh chữa trị hen suyễn, hoa mắt chóng mặt do thiếu máu.
- Lạc tiên hiệu quả với người bệnh mất ngủ kéo dài.
- Điều trị bệnh da liễu như viêm da, dị ứng da, mụn trứng cá, mụn bọc.
- Lạc tiên được đưa vào bài thuốc bổ tim mạch, chống suy nhược thần kinh.
- Dược liệu chữa ho, viêm phế quản hữu hiệu.
- Giúp con người thư giãn tinh thần sau ngày dài hoạt động.
Nghiên cứu của y học hiện đại
Các hoạt chất chính chứa trong cây lạc tiên đã được kiểm chứng bằng nghiên cứu hiện đại. Hàm lượng chất xơ, vitamin A, C, glucose, protein, Sapomart, Hermalin, axit hữu cơ… đều rất tốt cho sức khỏe của người dùng.
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây lạc tiên mà bạn nên dắt túi
Nếu bạn lo ngại về tác dụng phụ của thuốc kháng sinh thì trị bệnh từ thảo dược là một giải pháp lý tưởng. Các bài thuốc từ lạc tiên mọc dại vừa đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dùng mà lại có công dụng trị bệnh hiệu quả không kém. Bạn hãy note lại để sử dụng kịp thời nhé!
Bài thuốc chữa bệnh lỵ
Bệnh lỵ do nhiễm khuẩn đường ruột gây nên khiến khổ chủ đi ngoài liên tục, cơ thể mệt mỏi do mất nước. Cây lạc tiên có hiệu quả nhanh với người bệnh kiết lỵ chỉ với 100g quả lạc tiên.
Người bệnh dùng lượng thuốc này đem sắc và lấy nước uống. Bài thuốc sẽ dễ uống hơn nếu cho thêm chút đường. Thời điểm tốt nhất để dùng thuốc là ngày 2 lần trước khi ăn.
Bài thuốc trị ho, phế quản
Lạc tiên không thể vắng tên trong các bài thuốc trị ho, phế quản hiệu quả từ thảo dược thiên nhiên. Cách tiến hành bài thuốc cũng không gây khó khăn nhiều cho bạn. Chỉ cần dùng khoảng 30g dược liệu lá, hoa lạc tiên khô đem sắc nước uống mỗi ngày. Người bệnh duy trì đều đặn sẽ thấy cổ họng được làm dịu và cơn ho nhanh dứt.
Bài thuốc chữa suy nhược thần kinh
Bạn sẽ bất ngờ với hiệu quả chữa suy nhược thần kinh chỉ bằng cây lạc tiên mọc dại. Mỗi ngày người bệnh dùng 10g lá lạc tiên khô để sắc nước uống.
Nếu muốn bài thuốc đạt hiệu quả nhanh thì bạn cần sử dụng thêm dược liệu lá vông hoặc tâm sen kết hợp với lạc tiên. Các dược liệu được đem nấu thành cao lỏng dùng để uống mỗi tối trước khi đi ngủ.
Bài thuốc chữa bệnh ngoài da
Những bệnh lý viêm da, ngứa da, mụn trứng cá đều được chữa khỏi bằng cây lạc tiên. Người mắc dùng dây lạc tiên để đun nước tắm mỗi ngày. Tính mát của dược liệu cùng các hoạt chất kháng viêm tự nhiên sẽ giúp cho làn da được xoa dịu, làm lành tổn thương. Một cách đơn giản khác bạn có thể áp dụng ngay là dùng lá và thân dây leo giả để đắp trực tiếp vào các vùng da bị bệnh.
Bài thuốc chữa hành kinh sớm, huyết áp thấp
Đối với người bệnh hành kinh sớm, huyết áp thấp thì cây lạc tiên được xem là cứu tinh của cuộc đời. Công thức bài thuốc gồm những dược liệu kết hợp như sau:
- 500g lạc tiên.
- 300g hoa thiên lý.
- 100g mướp đắng non.
Dược liệu được sao khô và tán nhuyễn thành bột mịn. Sau đó, thuốc sẽ được đem trộn với 50g đậu xanh rang tán bột. Mỗi ngày, người bệnh dùng 3 muỗng bột pha với 100ml nước sôi ấm để dùng khi khát. Duy trì bài thuốc trong vòng 10 ngày bạn sẽ cảm nhận được hiệu quả rõ rệt.
Bài thuốc mát gan, bổ thận
Nhiều người đã chế biến nước giải khát từ quả lạc tiên vừa để cứu cánh cho mùa hè vừa có tác dụng mát gan, bổ thận. Đó là nhờ hàm lượng vitamin B2, C có trong quả lạc tiên rất tốt để thanh nhiệt cơ thể.
Nguyên liệu cần có là nửa cân quả lạc tiên chín. Quả được bổ làm đôi để nạo lấy phần ruột. Sau đó, ruột lạc tiên được ép và loại bỏ hạt chỉ để lấy nước cốt đun với 1l nước sôi nguội và thêm 200g đường là có thể thưởng thức ngay. Nước giải khát, mát gan từ cây lạc tiên có vị chua chua, ngọt ngọt và hương thơm khó phai.
Ngoài việc góp mặt trong các bài thuốc quý thì cây lạc tiên còn được sử dụng như một loại thực phẩm. Mầm lạc tiên non nấu với tôm hoặc thịt băm rất có lợi cho tim mạch. Nồng độ cholesterol xấu được giảm trừ và giúp thực khách dễ ngủ, ngủ ngon giấc hơn.
Một vài lưu ý khi dùng lạc tiên chữa bệnh
Chúng ta không cần bàn cãi gì nhiều về công dụng của dược liệu mọc dại lạc tiên cho sức khỏe. Thế nhưng, người dùng không được chủ quan và ghi nhớ những lưu ý của chuyên gia để tránh tổn thương không đáng có.
Đối tượng không nên dùng lạc tiên
Dù là dược liệu thiên nhiên lành tính nhưng không phải 100% con người nên dùng lạc tiên chữa bệnh. Các đối tượng chuẩn bị phẫu thuật, bà bầu, mẹ cho con bú.
Nguy hiểm hơn, cây lạc tiên có thể tương tác với một vài loại thuốc an thần, thuốc chống đông máu và thuốc IMAO. Đối tượng bị mắc bệnh và điều trị bằng các loại thuốc trên không nên sử dụng cây lạc tiên.
Ngoài ra, người dùng cần lưu ý không được dùng dược liệu lạc tiên khô có mùi khác lạ hoặc xuất hiện nấm mốc. Đồng thời, bạn cũng không được tùy tiện khi sử dụng lạc tiên với dược liệu khác mà phải thông qua bác sĩ chuyên môn.
Mua cây lạc tiên khô ở đâu uy tín?
Vì cây lạc tiên mọc hoang ở nhiều vùng đồi núi trên cả nước nên người dùng dễ dàng tiếp cận với các đơn vị phân phối. Tuy nhiên, bạn cần phải tìm hiểu kỹ càng trước khi mua để tránh mua phải dược liệu đểu, kém chất lượng. Không những bệnh tình không cải thiện mà còn nặng thêm và nguy hiểm tới tính mạng. Do đó, chúng tôi khuyên bạn nên tìm đến các nhà thuốc nam đã có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành.
Hy vọng thông tin quý giá về cây lạc tiên đã giải đáp thắc mắc cho bạn đọc về loài thảo dược mọc dại này. Đừng quên ghé thăm website channguyen.vn của chúng tôi mỗi ngày để cập nhật kiến thức hữu ích về dược liệu nhé!
